Η Αλήθεια στην Εκκλησία δεν είναι έννοια ή θεωρητική διατύπωση, δεν είναι αίσθημα, βίωμα ή εμπειρία αλλά το ίδιο το πρόσωπο του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. "Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η ζωή". (Ιωάν. ΙΔ΄ 6). "Γιατί Αυτός είναι η ενυπόστατη και απόλυτη αλήθεια. Και χωρίς αυτή την Αλήθεια είναι αδύνατο να γνωρίσει κανείς την αλήθεια ή να επιτύχει τη σωτηρία". Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος (1). "Ο Θεάνθρωπος Χριστός είναι η αλήθεια, όχι ως λέξη ούτε ως διδασκαλία ούτε ως συγκεκριμένη ενέργεια, αλλ' ως υπερτέλεια και αιωνίως ζωντανή Θεανθρώπινη Υπόσταση".
Ακολουθώντας την αποφατική οδό θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Αλήθεια της Εκκλησίας δεν είναι τίποτε από όλα όσα μπορούμε να υποθέσουμε με τις ανθρώπινες αντιληπτικές, νοητικές ή φαντασιακές μας δυνατότητες. Δεν είναι ούτε αντικειμενική ούτε υποκειμενική ούτε απόλυτη ούτε σχετική ούτε προσωπική ούτε υπερπροσωπική. Δεν είναι ούτε κοσμοθεωρία ούτε θεωρία ούτε νόμος ούτε κανόνας ούτε υπόθεση ούτε συμπέρασμα ούτε μέτρηση ούτε διαπίστωση ούτε στατιστική πιθανότητα. Η Αλήθεια της Εκκλησίας δεν χαρακτηρίζεται από συνέπεια, συγκρότηση, συνοχή, ευκρίνεια, ακρίβεια, λειτουργικότητα ή χρησιμότητα. Δεν προκύπτει ούτε από έρευνα ούτε από αναζήτηση ούτε από συλλογισμό ούτε από διαλογισμό ούτε από ανάλυση ούτε από σύνθεση ούτε από παρατήρηση ούτε από πείραμα. Δεν είναι αποτέλεσμα ελπίδας η φόβου, παρόρμησης ή ανάγκης, φαντασίας ή μηχανισμού άμυνας. Η Αλήθεια στην Εκκλησία δεν είναι ούτε λόγος ούτε σιωπή ούτε διδασκαλία ούτε υπακοή.
Ούτε ρητή είναι ούτε άρρητη ούτε μυστική ούτε λογική. Ούτε ταπείνωση είναι ούτε αγάπη, ούτε αγνότητα ούτε προσευχή ούτε αξία ούτε αρετή. Ούτε παράσταση είναι ούτε πεποίθηση ούτε συγκίνηση ούτε έκσταση ούτε φώτιση. Δεν είναι ιδιότητα, διαδικασία, μέθοδος, έννοια, ουσία, φαινόμενο, διάσταση, άποψη ή εντύπωση. Δεν είναι ούτε νόημα ούτε ιδεολογία ούτε δόγμα ούτε βεβαιότητα ούτε αβεβαιότητα ούτε στοιχείο ούτε ηθική ούτε πράξη ούτε αίσθημα ούτε γεγονός.
Η Αλήθεια του Χριστού δεν διδάσκεται στα πανεπιστήμια. Δωρίζεται στην Εκκλησία με τη Χάρι του Αγίου Πνεύματος. "Υπερίσχυσε η Χάρη, επικράτησε η πίστη γέμισαν όλα με τη γνώση του Θεού" (Στιχηρό Προσόμοιο Λ' Ιανουαρίου) Είναι η καθολική, υπαρξιακή μεταστροφή (μετάνοια) μέσα από τον αγιαστικό συγκλονισμό της θεοοποιού ευλογίας, της "αλλοίωσης της δεξιάς του Υψίστου". (Ψαλμ. 76, 11) Είναι η αλήθεια που δεν επιδέχεται ερωτήσεις αλλά ζητά τις δικές μας νηπτικές απαντήσεις. "Γνώση αληθινή είναι η υπομονή των θλίψεων" Άγιος Μάρκος ο Ασκητής (1) Η παράδοση "των εαυτών μας και των άλλων και ολόκληρης της ζωής μας στον Χριστό το Θεό" (Θεία Λειτ.) μας ανοίγει το δρόμο για την συνάντηση (πρόσωπο με πρόσωπο) με τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό. Αυτή η προσωπική συνάντηση με την Αλήθεια-Χριστό, μας μεταγγίζει με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος τις Θεϊκές ιδιότητες του Υιού και Λόγου του Θεού. Η αναγεννητική Χριστοποίηση ολόκληρης της ύπαρξης είναι η Αλήθεια. Δεν πρόκειται για θεωρητική γνώση αλλά για μέθεξη, συνένωση, συν-ουσία με το πρόσωπο του Χριστού. "Το Ευαγγέλιο στην ορθόδοξη Εκκλησία είναι πρώτιστα η παρουσία του γεγονότος Χριστός και η πρόσκληση για βιωματική μετοχή στο πρόσωπο του Χριστού". Στυλιανός Παπαδόπουλος (1988)
Νικητας Καυκιου
Ακολουθώντας την αποφατική οδό θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Αλήθεια της Εκκλησίας δεν είναι τίποτε από όλα όσα μπορούμε να υποθέσουμε με τις ανθρώπινες αντιληπτικές, νοητικές ή φαντασιακές μας δυνατότητες. Δεν είναι ούτε αντικειμενική ούτε υποκειμενική ούτε απόλυτη ούτε σχετική ούτε προσωπική ούτε υπερπροσωπική. Δεν είναι ούτε κοσμοθεωρία ούτε θεωρία ούτε νόμος ούτε κανόνας ούτε υπόθεση ούτε συμπέρασμα ούτε μέτρηση ούτε διαπίστωση ούτε στατιστική πιθανότητα. Η Αλήθεια της Εκκλησίας δεν χαρακτηρίζεται από συνέπεια, συγκρότηση, συνοχή, ευκρίνεια, ακρίβεια, λειτουργικότητα ή χρησιμότητα. Δεν προκύπτει ούτε από έρευνα ούτε από αναζήτηση ούτε από συλλογισμό ούτε από διαλογισμό ούτε από ανάλυση ούτε από σύνθεση ούτε από παρατήρηση ούτε από πείραμα. Δεν είναι αποτέλεσμα ελπίδας η φόβου, παρόρμησης ή ανάγκης, φαντασίας ή μηχανισμού άμυνας. Η Αλήθεια στην Εκκλησία δεν είναι ούτε λόγος ούτε σιωπή ούτε διδασκαλία ούτε υπακοή.
Ούτε ρητή είναι ούτε άρρητη ούτε μυστική ούτε λογική. Ούτε ταπείνωση είναι ούτε αγάπη, ούτε αγνότητα ούτε προσευχή ούτε αξία ούτε αρετή. Ούτε παράσταση είναι ούτε πεποίθηση ούτε συγκίνηση ούτε έκσταση ούτε φώτιση. Δεν είναι ιδιότητα, διαδικασία, μέθοδος, έννοια, ουσία, φαινόμενο, διάσταση, άποψη ή εντύπωση. Δεν είναι ούτε νόημα ούτε ιδεολογία ούτε δόγμα ούτε βεβαιότητα ούτε αβεβαιότητα ούτε στοιχείο ούτε ηθική ούτε πράξη ούτε αίσθημα ούτε γεγονός.
Η Αλήθεια του Χριστού δεν διδάσκεται στα πανεπιστήμια. Δωρίζεται στην Εκκλησία με τη Χάρι του Αγίου Πνεύματος. "Υπερίσχυσε η Χάρη, επικράτησε η πίστη γέμισαν όλα με τη γνώση του Θεού" (Στιχηρό Προσόμοιο Λ' Ιανουαρίου) Είναι η καθολική, υπαρξιακή μεταστροφή (μετάνοια) μέσα από τον αγιαστικό συγκλονισμό της θεοοποιού ευλογίας, της "αλλοίωσης της δεξιάς του Υψίστου". (Ψαλμ. 76, 11) Είναι η αλήθεια που δεν επιδέχεται ερωτήσεις αλλά ζητά τις δικές μας νηπτικές απαντήσεις. "Γνώση αληθινή είναι η υπομονή των θλίψεων" Άγιος Μάρκος ο Ασκητής (1) Η παράδοση "των εαυτών μας και των άλλων και ολόκληρης της ζωής μας στον Χριστό το Θεό" (Θεία Λειτ.) μας ανοίγει το δρόμο για την συνάντηση (πρόσωπο με πρόσωπο) με τον Θεάνθρωπο Ιησού Χριστό. Αυτή η προσωπική συνάντηση με την Αλήθεια-Χριστό, μας μεταγγίζει με τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος τις Θεϊκές ιδιότητες του Υιού και Λόγου του Θεού. Η αναγεννητική Χριστοποίηση ολόκληρης της ύπαρξης είναι η Αλήθεια. Δεν πρόκειται για θεωρητική γνώση αλλά για μέθεξη, συνένωση, συν-ουσία με το πρόσωπο του Χριστού. "Το Ευαγγέλιο στην ορθόδοξη Εκκλησία είναι πρώτιστα η παρουσία του γεγονότος Χριστός και η πρόσκληση για βιωματική μετοχή στο πρόσωπο του Χριστού". Στυλιανός Παπαδόπουλος (1988)
Νικητας Καυκιου
