Η ψυχή ειναι δεμένη με το νου κι όταν δεχθεί από το νου ένα χτύπημα δυνατό, σπρώχνει κι αυτή με τη σειρά της και χτυπά το σώμα?? ?Ο ίδιος συλλογισμός μας δείχνει πως η φύση του νου και της? ψυχής ειναι σωματική, τη βλέπουμε να κινεί τα μέλη?.να διευθύνει και να στρέφει ολόκληρο τον άνθρωπο- και το βλέπουμε πως τίποτα απ? όλα αυτά δεν μπορεί να γίνει χωρις επαφή. Δεν πρέπει να ομολογήσουμε λοιπόν πως η σύσταση του νου και της ψυχής ειναι σωματική?? Επίκουρος
Οι ψυχοσωματικές διαταραχές έχουν την προέλευσή τους στον ψυχικό πόνο, σε συναισθηματικές σχέσεις που απέτυχαν με ένα πρόσωπο εκλεκτό των παιδικών χρόνων.
Η απογοήτευση που σφράγισε την ψυχική πληγή εκείνης της εποχής αναβιώνει και συνοδεύει την τρέχουσα πραγματικότητα, πιθανά μεγενθυμένη. Ουσιαστικά πρόκειται για επανάληψη της παιδικής πληγής, φαντασιακής ή πραγματικής, ανοικτής από τότε και πάντα έτοιμης να δεχθεί ένα νέο « χτύπημα», να εκδηλωθεί ξανά από μια τρέχουσα σχέση.Το σώμα δοκιμάζεται ξανά, γίνεται υποδοχέας του πόνου, όπως και τότε, με αφορμή κάποιο σύντροφο ή μια σημαντική σχέση, Το υποκείμενο στο παρόν επενδύει προσδοκίες και ελπίδες ότι τώρα πιά θα το κατανοήσουν, θα του σταθούν,θα το προφυλάξουν. Ελπίζει ότι ποτέ πιά δεν θα μείνει μόνο και αβοήθητο στον τρέχοντα χρόνο.
Το άτομο που εμφανίζει ψυχοσωματικά συμπτώματα, ουσιαστικά είναι οργανωμένο γύρο από την εξάρτηση και τη φαντασίωση μιας ξεχωριστής σχέσης. Αν αυτό αποτύχει να συμβεί θα βρεθεί στη δίνει μιας ψυχολογικής κρίσης. Με δεδομένο ότι το σώμα, η σκέψη και το συναίσθημα βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση, η αποτυχία, τα συναισθήματα πόνου, απογοήτευσης και απελπισίας θα εμφανισθούν στο σώμα, με τη μορφή συμπτωμάτων
Καρκίνος και ψυχική κατάσταση
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ιατρική σήμερα έχει στο οπλοστάσιό της πολύ ισχυρές και ελπιδοφόρες θεραπείες για τον καρκίνο. Οσο όμως συνεχίζουν να πεθαίνουν άνθρωποι, ο καρκίνος, όπως και πολλές άλλες ασθένειες, δείχνουν να είναι ακόμα πανίσχυρες, κρατούν τα μυστικά τους και περιορίζουν τα όρια της γνώσης. Αρκετές ομάδες ασθενών έχουν βιώσει πριν από τη διάγνωση γεγονότα ζωής έντονα αγχογόνα, όπως είναι ο θάνατος αγαπημένου προσώπου, διαζύγιο, απώλεια δουλιάς κλπ.
Ενα από τα βασικά ερωτήματα της επιστήμης είναι γιατί κάποιοι ασθενείς πεθαίνουν ενώ άλλοι, που έχουν δεχθεί την ίδια θεραπεία, καταφέρνουν να ζουν και με καλή ποιότητα ζωής. Σε γενικές γραμμές, κάποιοι ασθενείς παραιτούνται από τη ζωή και κάποιοι άλλοι βλέπουν τον κακρκίνο σαν μια ευκαιρία να αναθεωρήσουν τη ζωή τους, να τοποθετηθούν διαφορετικά και να κάνουν μεγάλες αλλαγές, δεν στηρίζονται μόνο στα διάφορα σχήματα θεραπείας αλλά κινητοποιούνται και οι ίδιοι σε μια θετική κατεύθυνση, με στόχο την υγεία
Μια σημαντική παρατήρηση βρίσκεται στην ψυχολογική τοποθέτηση του ασθενή απέναντι στον καρκίνο και στις διεργασίες των συναισθημάτων του. Η διάγνωση του καρκίνου ακολουθείται από ένα ψυχολογικό ρεπερτόριο, μια αλληλουχία σταδίων, που ξεκινά από το σοκ, τον φόβο, τον θυμό-« γιατί σε μένα, γιατί τώρα»-την κατάθλιψη, το παζάρεμα και την προσαρμογή και οδηγεί στην έξοδο από την ψυχολογική κρίση. Ο χρόνος που θα παραμείνει ένας ασθενής στα στάδια αυτά φαίνεται να είναι ένας σημαντικός παράγοντας στην εξέλιξη και την καλή ή κακή πρόγνωση της νόσου. Το γρήγορο πέρασμα αυτών των σταδίων εξαρτάται από τον ίδιο τον ασθενή, αν:
Κάνει πολλές ερωτήσεις και ενημερώνεται για τα στάδια της νόσου και τους τρόπους, που μπορεί να ενισχύσει τον εαυτό του.
Μειώσει την ψυχική ένταση, που αυξάνει την ευαλωτότητα στις ασθένειες
Μοιράζεται με τους δικούς του ανθρώπους όλα τα συναισθήματα, ακόμα και τα πιο οδυνηρά.
Μαθαίνει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του συντρόφου του και των δικών του ανθρώπων
Βρίσκει τρόπους να αναπτύξει συναισθηματική ευεξία και επικεντρώνεται στη ζωή και τις αξίες της για την αγάπη, την καλωσύνη, το κουράγιο, τη μαχητικότητα, το θάρρος, την προσαρμοστικότητα κλπ
Αλλάζει τον τρόπο που σκέφτεται , σε σχέση με τις συνέπειες της θεραπείας ( πτώση μαλλιών και άλλες σωματικές διαταραχές) αλλά και τις αντιλήψεις του για την εμφάνιση και τη φθορά, σε σχέση με το σημαντικότερο αγαθό, που είναι η ζωή.
Η σύγχρονη αντίληψη για τη σχέση των συναισθημάτων με τις αρρώστιες ξεκίνησε, από μια ομάδα φωτισμένων γιατρών, πριν μερικές δεκαετίες. Καρπός αυτής της ιατρικής στροφής ήταν μια νέα ειδικότητα, η Ψυχοσωματική Ιατρική. Πριν από τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, η σχέση σώματος και ψυχής ακολουθεί την ιστορία του ανθρώπινου είδους: Οι πρωτόγονες κοινωνίες πίστευαν στις δυνάμεις των πνευμάτων και του εξορκισμού,, Ο Σωκράτης δίδασκε ότι το σώμα δεν θεραπεύεται χωρίς την ψυχή, ο Γαληνός ανέπτυξε την « χυμική θεωρία του» δηλαδή ότι οι ασθένειες προέρχονται από την διαταραχή των υγρών ( χυμοί) του σώματος και ο Ιπποκράτης θεράπευε με αυτές τις πεποιθήσεις. Αργότερα, η θρησκεία θεώρησε την αμαρτία ( ενοχή) ως αιτία αρρώστιας, δηλαδή μορφή θεϊκής τιμωρίας. Ο Freud, με την ψυχαναλυτική θεωρία του τονίζει ότι το ψυχικό μέρος οδηγεί σε σωματικές μετατροπές (Υστερία).
Σήμερα, οι έρευνες στρέφονται στα σημεία επαφής των ενδοψυχικών γεγονότων και των ερευνητικών δεδομένων της Νευροβιολογίας, πώς δηλαδή «διαβάζει» ο εγκέφαλος τις ψυχολογικές εμπειρίες και πώς τις μεταφράζει σε συμπεριφορά. Φαίνεται ότι οι ψυχοσωματικές ασθένειες ξεκινούν από την περιοχή της επιθυμίας, η ικανοποίηση της οποίας δεν εξαρτάται από το ίδιο το άτομο αλλά από άλλους παράγοντες ή άτομα με τα οποία δεν έχει την δυνατότητα να συνδιαλλαγεί και να διαπραγματευθεί την ικανοποίηση της επιθυμίας του. Το αποτέλεσμα αυτής της ασύνειδης διεργασίας είναι να βιώνει μια κατάσταση αδυναμίας, όμοια με αυτή του μικρού παιδιού, που εξαρτάται ολοκληρωτικά από τη μητέρα του, την οποία αδυνατεί να ξεπεράσει.
Το σώμα, το πρόσωπο, το βλέμμα μας δείχνει είναι η συναισθηματική θέση μας. Ενα σώμα άκαμπτο, αγέρωχο ή ένα σώμα σκυφτό, ένα πρόσωπο ατσάλινο ή λυπημένο, ένα βλέμμα αετίσιο, θυμωμένο ή κενό, δείχνουν με ακρίβεια ελβετικού ρολογιού την ψυχική μας κατάσταση. Το σώμα μιλάει, δυσφορεί, αντιδρά στο περιβάλλον του- ζεστό ή εχθρικό- και παίρνει ανάλογες με τον εσωτερικό μας κόσμο στάσεις.
Στην διαδρομή μιας πολύχρονης συνήθειας, έχουμε ξεχάσει να παρατηρούμε το σώμα μας, να συντονιζόμαστε μαζί του, να εξερευνούμε το γιατί και το πώς του συμβαίνει ό,τι δείχνει. Αγνοώντας αυτά τα σημάδια, εξοικειωνόμαστε μαζί τους, διαιωνίζουμε την ύπαρξή τους, συνήθως εξαιτίας της ατολμίας στη λήψη αποφάσεων και στην διακινδύνευση να κάνουμε αλλαγές στη ζωή μας.
Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι οι ψυχοσωματικοί ασθενείς είναι νευρωτικοί, που ?προσποιούνται? ότι έχουν καλή προσαρμογή, επεξεργασία και αποδοχή των γεγονότων στη ζωή τους. Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι έχουν αναπτυξιακά κενά στο Εγώ τους, ελλείμματα, που μειώνουν την ικανότητα αυτορρύθμισης των ψυχοβιολογικών λειτουργιών. Ετσι, άτομα π.χ φιλόδοξα είναι επιρρεπή σε στεφανιαίες νόσους ( εμφράγματα) και άτομα ντροπαλά, τελειοθηρικά και συγκρατημένα πιθανά να αναπτύξουν υπέρταση. Φαίνεται ότι τα γεγονότα ζωής γεννούν αναταραχές, στρες, απορρυθμίζουν την ισορροπία του οργανισμού και γίνονται αιτία ή ασθένειας ή πρόκλησης, εφόσον το άτομο επιδιώξει την επαναπροσαρμογή του.
Τα στρεσογόνα γεγονότα έχουν καταταγεί σε κλίμακα βαρύτητας- με μέγιστη τιμή το 100 και ελάχιστη το 10.
Στην κορυφή της κλίμακας είναι ο θάνατος, η απώλεια αγαπημένου ανθρώπου, με δεύτερο το διαζύγιο (73), τη διάσταση του ζευγαριού ( 65), και ακολουθούν η συνταξιοδότηση, η αποχώρηση των παιδιών από το σπίτι, αλλαγή συνθηκών ζωής, αλλαγή διαμονής κλπ.
Η θεραπεία εστιάζεται σε μεθόδους χαλάρωσης, τροποποίηση της συμπεριφοράς, αλλαγή σκέψης και νοοτροπίας, αναζήτηση κινήτρων για επαναπροσαρμογή, που προσφέρουν πολύ καλά αποτελέσματα στην αποκατάσταση της ψυχοσωματικής ισορροπίας.
