Ο αυτισμός είναι μια αναπτυξιακή πάθηση του παιδιού που συνήθως αρχίζει να εμφανίζεται, με τα πρώτα συμπτώματά του, γύρω στην ηλικία των 30 μηνών. Μέχρι την ηλικία των 3 ετών η εικόνα ολοκληρώνεται και επιτρέπει την οριστική διάγνωση.
Πολύ συχνά είναι οι ίδιοι οι γονείς που αντιλαμβάνονται ότι το παιδί τους παρουσιάζει κάποιες ιδιαιτερότητες, αργεί να μιλήσει και ανησυχούν μήπως είναι κωφό. Αποφεύγει την επαφή και την αλληλοεπίδραση με τους άλλους και αντιστέκεται στα αγκαλιάσματα με θαλπωρή που τόσο επιδιώκουν άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας.
Το παιδί φαίνεται να ζει στο δικό του κόσμο, δεν αντιδρά με τον τρόπο που θα αναμενόταν για ένα παιδί της ηλικίας του και έχει ασυνήθιστη και ιδιόρρυθμη συμπεριφορά. Εκτελεί επαναλαμβανόμενες διαδικασίες, παρουσιάζει προβλήματα επικοινωνίας, δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για τους άλλους και καμία κοινωνικότητα.
Η αιτία του αυτισμού είναι άγνωστη. Ορισμένες σύγχρονες θεωρίες αναφέρουν ότι πιθανόν να υπάρχει λειτουργικό ή οργανικό πρόβλημα του εγκεφάλου. Σίγουρα για την πάθηση αυτή δεν φέρουν καμία ευθύνη οι γονείς και ούτε θα μπορούσαν να κάνουν κάτι για να αποτρέψουν την εμφάνισή της.
Το παιδί με αυτισμό που βρίσκεται στην προσχολική ηλικία είναι εσωστρεφές και απομακρυσμένο. Δεν απαντά στις ερωτήσεις ή ερεθισμούς από άλλα άτομα και αποφεύγει οποιαδήποτε οπτική επαφή. Επίσης μπορεί να παρουσιάσει περίεργες τελετουργικές συμπεριφορές με κινήσεις μπρος και πίσω ή διακυμάνσεις των χεριών. Αρκετές φορές παρουσιάζει μια έμμονη βασανιστική και υπερβολική ανάγκη να τακτοποιεί τα πράγματα σε τάξη.
Πολλά παιδιά με αυτισμό δεν μιλούν καθόλου. Μερικά που μιλούν παρουσιάζουν ηχολαλία, δηλαδή επαναλαμβάνουν τα ίδια τα δικά τους λόγια που λένε και ακούν. Χρησιμοποιούν ιδιαίτερο τρόπο για να μιλούν που κάποτε μοιάζει και με έμμετρο λόγο και όταν αναφέρονται στο άτομό τους χρησιμοποιούν το εκείνος ή εκείνη.
Μερικά από τα παιδιά αυτά είναι πάρα πολύ καλοί μαθητές και έχουν εξαίρετες επιδόσεις στο σχολείο. Αυτά θα μπορέσουν όταν μεγαλώσουν να ζήσουν μια ανεξάρτητη ζωή.
Αρκετά παιδιά έχουν σοβαρότερες μορφές αυτισμού και πολύ συχνά υπάρχει ταυτόχρονα και πνευματική καθυστέρηση. Υπάρχουν όμως και παιδιά τα οποία μπορούν να επιδείξουν ιδιαίτερο ταλέντο στη μουσική, στη τέχνη ή σε άλλους τομείς.
Δεν υπάρχει ειδική αιτιολογική θεραπεία για τον αυτισμό Όμως μια κατάλληλη αντιμετώπιση μπορεί να έχει πάρα πολύ θετική επίδραση στην ανάπτυξη του παιδιού και να μειώσει σημαντικά τα αρνητικά που προκύπτουν από τα συμπτώματα και την παθολογική συμπεριφορά του παιδιού.
Τα παιδιά με αυτισμό χρειάζονται μια εξειδικευμένη ολοκληρωτική προσέγγιση και αξιολόγηση. Οι ειδικοί ψυχίατροι του παιδιού και του έφηβου είναι εκπαιδευμένοι και μπορούν να κάνουν τη διάγνωση του αυτισμού.
Ακολούθως χρειάζεται ένα ειδικό πρόγραμμα αντιμετώπισης των προβλημάτων συμπεριφοράς και εξειδικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης. Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι αναγκαίο να δοθούν φάρμακα.
Οι ψυχίατροι μπορούν να βοηθήσουν να οργανωθεί ένα πρόγραμμα φροντίδας και εκπαίδευσης του παιδιού που να είναι εξατομικευμένο για την περίπτωση του παιδιού και προσαρμοσμένο στην οικογένειά του και το περιβάλλον του.
Επίσης είναι αναγκαίο να δοθεί και ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα στους γονείς και τα αδελφάκια του παιδιού που πάσχει για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στην σκληρή δοκιμασία και το στρες που προκαλεί το γεγονός ότι έχουν ένα παιδί με αυτισμό.
