Η γέννηση ενός παιδιού είναι η σημαντικότερη στιγμή στη ζωή της μητέρας, του παιδιού αλλά και ολόκληρης της οικογένειας. Η πρόοδος της επιστήμης παρέχει στις γυναίκες μια πληθώρα επιλογών ώστε να γίνει η στιγμή αυτή όσο το δυνατόν πιο ευχάριστη και ανώδυνη. Μια εξ' αυτών είναι ο τοκετός στο νερό, που έχει γίνει μάλιστα μόδα στις ΗΠΑ, ενώ αρχίζει να γίνεται δημοφιλής και στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Τα ερωτηματικά γύρω από την μέθοδο αυτή είναι πολλά, ενώ υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις για την ασφάλεια της. Το Ηealth.in.gr θα προσπαθήσει να απαντήσει στις πιο κοινές απορίες επί του θέματος.
Τι είναι ο τοκετός στο νερό και σε τι υπερέχει από τη σύγχρονη πρακτική;
Βασικό στοιχείο της διαδικασίας είναι η παρουσία του νερού με διάφορους τρόπους και περιλαμβάνει την εμβάπτιση του σώματος της μητέρας μέσα σε ειδική μπανιέρα με νερό το οποίο δεν ξεπερνά σε θερμοκρασία τους 36 βαθμούς Κελσίου ή σε πισίνα, καθώς επίσης και τη χρήση βρεγμένων πετσετών ή τη διαδικασία σύντομων ντους κατά τη διάρκεια των οδύνων του τοκετού.
Μπορεί να γίνει είτε σε οργανωμένο μαιευτήριο είτε στο σπίτι, αρκεί να έχει ληφθεί μέριμνα για τον κατάλληλο εξοπλισμό και την προετοιμασία του χώρου.
Η χρήση του νερού στη σημαντική αυτή διαδικασία θεωρείται ιδανική επιλογή διότι η επαφή του σώματος με το υγρό στοιχείο προσφέρει αίσθημα χαλάρωσης, συμβάλλει στην αποφόρτιση της μητέρας από το έντονο άγχος και τη βοηθά να συγκεντρωθεί.
Κλινικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι ο τοκετός στο νερό μειώνει το ενδεχόμενο την ανάγκη τέλεσης περινεοτομής, δηαλδή τομής στα εξωτερικά γεννητικά όργανα της γυναίκας με σκοπό την αποφυγή ρήξεων στην περιοχή κατά τη διέλευση του νεογνού, που ακολουθείται από συρραφή μετά το πέρας του τοκετού. Τέλος έχει θετική επίδραση και στο νεογνό.
Συγκεκριμένα έχει αποδειχθεί ότι η επαφή του σώματος με το ζεστό νερό και η παραμονή του μέσα σε αυτό, το απαλλάσσει από την επίδραση της βαρύτητας και μειώνει την παραγωγή ενδορφινών, ουσιών που εκκρίνονται στον εγκέφαλο και περιπλέκουν τη διαδικασία του τοκετού.
Μαρτυρίες γυναικών που επέλεξαν τη μέθοδο αυτή επιβεβαιώνουν ότι ένιωθαν πιο χαλαρές και βίωσαν λιγότερο φόβο και άγχος όταν βρίσκονταν μέσα στο νερό με αποτέλεσμα η γέννηση του νεογνού να γίνεται ταχύτερα και ευκολότερα. Αυτό εξηγείται επιστημονικά και από την απουσία ανάγκης για περινεοτομή, διότι οι ιστοί του περινέου αποκτούν ελαστικότητα και η έξοδος του νεογνού δεν προκαλεί ρήξεις ή τομές.
Τέλος, το υγρό περιβάλλον αποτελεί μια γνώριμη κατάσταση για το βρέφος όπου οι ήχοι και ο φωτισμός είναι πιο ήπιοι. ?λλωστε είναι γνωστό ότι το έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης αναπτύσσεται μέσα στο αμνιακό υγρό.
Υπάρχει κίνδυνος πνιγμού του νεογνού;
Πρόκειται για το πιο συχνό ερώτημα που διατυπώνουν όλες οι έγκυες όταν σκέφτονται το ενδεχόμενο να γεννήσουν μέσα στο νερό. Κατά τη ζωή μέσα στη μήτρα, το έμβρυο δεν έχει καμιά επαφή με την ατμόσφαιρα και η λήψη αέρα γίνεται μέσω οξυγονωμένου αίματος που λαμβάνει από τη μητέρα του μέσω του πλακούντα και του ομφάλιου λώρου.
Οι πνεύμονες του εμβρύου είναι ανενεργοί μέχρι τη στιγμή της γέννησης και ενεργοποιούνται εφόσον έρθουν σε επαφή με τον αέρα. Έτσι κατά τη διάρκεια των πρώτων δευτερολέπτων μετά τη γέννηση όταν το νεογνό είναι κάτω από την επιφάνεια του νερού συνεχίζει να μην αναπνέει και να λαμβάνει οξυγόνο από τη μητέρα του μέσω του ομφάλιου λώρου.
Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία της γέννησης του νεογνού ο μαιευτήρας με αργές κινήσεις θα βγάλει στη επιφάνεια το κεφάλι του, οπότε και θα ενεργοποιηθούν οι πνεύμονές του.
Υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης της μητέρας από την επαφή με το νερό;
Στη δεκαετία του 1950 οι γυναικολόγοι και οι μαιευτήρες συμβούλευαν τις μέλλουσες μητέρες να μην κάνουν ντους μετά τη έναρξη των οδύνων διότι ο τράχηλος της μήτρας έχει διασταλεί και η μήτρα μπορεί να μολυνθεί από τους μικροοργανισμούς που περιέχει το νερό.
Ωστόσο η σύγχρονη πρακτική συνιστά την επαφή των γυναικών με το νερό κατά την διάρκεια του τοκετού αρκεί αυτό να είναι καθαρό. Μερικά ζευγάρια, αντιδρώντας υπερβολικά πάνω στο ζήτημα αυτό, μεριμνούν για τη χρήση αποστειρωμένου νερού κατά τον τοκετό, ωστόσο είναι αρκετό το νερό της βρύσης διότι κατά τη διάρκεια του τοκετού η κίνηση των υγρών γίνεται από μέσα προς τα έξω και όχι αντίστροφα.
Το έμβρυο ακολουθεί κατιούσα πορεία στο γεννητικό κανάλι, άρα δεν φαίνεται να ευσταθεί η άποψη περί της εισόδου βακτηρίων στη μήτρα. Μάλιστα η ενόχληση που μπορεί να προκληθεί στην κολπική περιοχή από βακτήρια, εξαλείφεται ακριβώς από την παρουσία του νερού, μειώνοντας την πιθανότητα μόλυνσης.
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή εισόδου στο νερό;
Η απόφαση για την είσοδο της εγκύου στο νερό επαφίεται κατά γενικό κανόνα στην ίδια. Μερικοί μαιευτήρες συνιστούν την εμβάπτιση του σώματος στα πρώτα στάδια του τοκετού, ώστε επιτευχθεί γρηγορότερα η χαλάρωση του σώματος. ?λλοι συνιστούν την είσοδο στο νερό όταν η διαστολή του τραχήλου είναι πέντε εκατοστά καθώς οι συσπάσεις είναι περισσότερο αποτελεσματικές και η πλήρης διαστολή επιτυγχάνεται ταχύτερα.
Η έξοδος του πλακούντα γίνεται εντός ή εκτός του νερού;
Οι απόψεις επί του θέματος αυτού διίστανται. Υπάρχουν θεωρητικά μερικοί κίνδυνοι χωρίς ωστόσο να έχουν διαπιστωθεί στην πράξη. Μερίδα γυναικολόγων ενθαρρύνουν της γυναίκες να βγουν από το νερό για την έξοδο του πλακούντα, ενώ άλλοι τις συμβουλεύουν το αντίθετο, αρκεί η αιμορραγία να κυμαίνεται σε φυσιολογικά επίπεδα.
Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για την ασφαλή διεκπεραίωση του τοκετού στο νερό;
Για να ολοκληρωθεί η διαδικασία του τοκετού στο νερό επιτυχώς και με ασφάλεια απαιτείται:
- η συναίνεση του θεράποντος ιατρού και η επιλογή πεπειραμένου μαιευτήρα,
- η επιλογή του κατάλληλου χώρου. Πρέπει να έχετε προαποφασίσει αν θέλετε να γεννήσετε στο σπίτι σας όπου πιθανόν να αισθάνεστε πιο άνετα ή σε κάποιο μαιευτήριο που πληροί τις προϋποθέσεις και διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό,
- η πισίνα ή η ειδική μπανιέρα να έχουν καθαριστεί εξονυχιστικά,
- η θερμοκρασία του νερού να μην ξεπερνά τους 36 βαθμούς Κελσίου και να μην υπάρχουν πρόσθετα μέσα στο νερό,
- να υπάρχει θερμόμετρο για να τη μέτρηση της θερμοκρασίας καθ' όλη τη διάρκεια του τοκετού, ένας κουβάς και ένα πλαστικό φίλτρο για την εξαγωγή των υπολειμμάτων,
- η ύπαρξη δίπλα στην πισίνα ή την μπανιέρα κατάλληλα διαμορφωμένος χώρος για την περίπτωση που κριθεί αναγκαία η έξοδος της μητέρας από το νερό κατά τη διάρκεια του τοκετού.
Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρώ για να γεννήσω στο νερό;
Κατ' αρχάς πρέπει να βεβαιωθεί από τον θεράποντα ιατρό ότι επίκειται φυσιολογικός τοκετός. Η χρήση νερού δεν συνιστάται όταν η έγκυος είναι εμπύρετη, ο καρδιακός ρυθμός του εμβρύου είναι ασταθής ή η μητέρα παρουσιάζει ακατάσχετη αιμορραγία.
Ο τοκετός στο νερό είναι μια μέθοδος που έχει αρχίσει εδώ και καιρό να εφαρμόζεται και στην Ελλάδα. Αν απαντήσαμε σε όλες σας τις απορίες και οι φοβίες εξαλείφθηκαν, μπορείτε να απευθυνθείτε στον γυναικολόγο σας και να συζητήσετε το ενδεχόμενο τοκετού στο νερό. Θα πρέπει βεβαία να είστε σε θέση να αιτιολογήσετε την απόφασή σας και να είστε σίγουροι ότι ο ιατρός σας θα συναινέσει στην απόφαση και θα είναι παρών στην διαδικασία. Όλα τα δημόσια και ιδιωτικά μαιευτήρια διαθέτουν τις κατάλληλες εγκαταστάσεις για τη διενέργεια τοκετού στο νερό, οπότε δεν θα δυσκολευθείτε να επιλέξετε το κατάλληλο.
