Βλαβερές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία προκαλεί η κλιματική αλλαγή στην Ελλάδα, χωρίς... κανένας φορέας του κράτους να μπορεί να προσδιορίσει ακόμα, επακριβώς, το μέγεθος του προβλήματος και...
κυρίως την προοπτική εξέλιξής του.
Μηνιγγίτιδα άγνωστης μορφής για τα μέχρι τώρα δεδομένα της χώρας, ελονοσία, κίτρινος πυρετός και λεπτοσπείρωση συνθέτουν το παζλ των νέων ασθενειών που απειλούν να εμφανιστούν σύντομα, όσο αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη.
Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς διαπιστώνουν ότι τα νέα περιστατικά, που παλαιότερα θεωρείτο απίθανο να εκδηλωθούν στην Ελλάδα, φαίνεται να αποτελούν μια υπαρκτή απειλή για τη δημόσια υγεία. Ασθένειες όπως η νόσος Λάιμ, ο ιός του δυτικού Νείλου και η τσικουνγκούνια, που μεταφέρεται από το κουνούπι «Τίγρης», προειδοποιούν ότι είναι ήδη εντός των τειχών.
«Η χώρα μας αποτελεί πέρασμα όλων των ασθενειών που περνούν την πόρτα της Ευρώπης, τόσο από την Ασία όσο και από την Αφρική. Αυτό το γεγονός καθιστά την Ελλάδα ιδιαίτερα ευάλωτη στις μολυσματικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, καθώς πλέον αποδεικνύεται περίτρανα ότι οι ασθένειες συσχετίζονται με αυτό το φαινόμενο», δηλώνει στη Real planet o καθηγητής Ιολογίας και Ιογενών Νοσημάτων του Πανεπιστημίου της Θεσσαλίας και διευθυντής του ευρωπαϊκού προγράμματος «Αναδυόμενες ασθένειες της Ευρώπης» Χαράλαμπος Μπιλλίνης.
Ιός του δυτικού Νείλου
Στην κεντρική Μακεδονία, παρατηρήθηκε έξαρση κρουσμάτων εγκεφαλίτιδας. Πέρυσι, είχαμε 34 θανατηφόρα κρούσματα από τον ιό του δυτικού Νείλου, ενώ, από τα 261 επιβεβαιωμένα περιστατικά, τα 191 παρουσίασαν νευρολογικά συμπτώματα, που είναι οι συνέπειες της ασθένειας.
Η Ελλάδα αποτελεί σταθμό πολλών μεταναστευτικών ειδών πτηνών, κατά την πορεία τους προς την Αφρική και αντίστροφα. Στην περιοχή της κεντρικής Μακεδονίας, υπάρχουν σημαντικοί υδροβιότοποι, όπου περνούν αποδημητικά πουλιά κατά τη μετανάστευσή τους προς την Αφρική. Κρούσματα εντοπίστηκαν ακόμη και σε νομούς της Θεσσαλίας.
«Ο ιός καταγράφηκε πέρυσι στον Γαλλικό ποταμό, στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται σαν ξενιστής στα πουλιά, ωστόσο μεταφέρεται με τα τσιμπήματα των κουνουπιών. Στελέχη του ιού, δυστυχώς, εντοπίσαμε πάλι, φέτος τον Φεβρουάριο, σε πουλιά της χώρας και αναμένουμε να έχουμε ανάλογα κρούσματα», επισημαίνει ο Χ. Μπιλλίνης.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, πλέον, η εποχή επώασης και εκδήλωσης του φαινομένου έχει διευρυνθεί λόγω των κλιματικών αλλαγών. Ετσι, σύμφωνα με τον καθηγητή Ιολογίας, αναμένουμε να έχουμε αρκετά περιστατικά εκδήλωσης τροπικών ασθενειών από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο και ειδικότερα κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
Την άποψη αυτή υποστηρίζει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), διαβλέποντας τις πρωτόγνωρες ασθένειες που θα πλήξουν τη χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή.
Η πηγή προέλευσης αυτών των ασθενειών θα είναι η Κεντρική Αφρική, ενώ το «όχημα» μεταφοράς τους στην Ευρώπη θα είναι ως επί το πλείστον η σκόνη της Σαχάρας, τα αποδημητικά πουλιά και τα κουνούπια.
Ο Ελληνας σύμβουλος του ΠΟΥ και ερευνητής στο κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε θέματα Περιβάλλοντος και Υγείας Ανδρέας Σκουλούδης αναφέρει ότι τις επόμενες δεκαετίες είναι βέβαιο πως οι κλιματικές αλλαγές θα φέρουν νέες ασθένειες, άγνωστες ακόμη για τα ελληνικά δεδομένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η νόσος του Λάιμ ή αλλιώς μπορρελίωση.
Ο επιστήμονας δεν αποκλείει την εμφάνιση κάποιας μορφής μηνιγγίτιδας στην ευρύτερη περιοχή της νότιας Ευρώπης, ενώ περιμένει τη διάδοση και άλλων ασθενειών όπως η τσικουνγκούνια.
Τσικουνγκούνια
Ο ιός τσικουνγκούνια είναι μια αρκετά επικίνδυνη ασθένεια που ήρθε από την Αφρική. Μεταφέρεται στον άνθρωπο μέσω του τσιμπήματος κυρίως του κουνουπιού «Τίγρης».
Οι ευπαθείς ομάδες είναι περισσότερο ευάλωτες στον ιό, που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο. Μέχρι στιγμής, θανατηφόρα κρούσματα έχουν καταγραφεί στην Ιταλία. Πάντως, οι επιστήμονες εντοπίζουν ότι το κουνούπι βρίσκεται και αναπαράγεται πλέον κανονικά και στη χώρα μας.
Μπορρελίωση
Η εμφάνιση της νόσου μπορρελίωση μπορεί να περιλαμβάνει συμπτώματα απλής γρίπης στα αρχικά της στάδια και αργότερα να εκδηλώνεται με προβλήματα μυοσκελετικά, αρθριτικά, νευρολογικά, ακόμη και με καρδιακά συμπτώματα.
Στις περισσότερες περιπτώσεις που εμφανίζεται η νόσος, θεραπεύεται με αντιβιοτικά και αντιμετωπίζεται με επιτυχία στα αρχικά της στάδια. Αν ωστόσο υπάρξει καθυστέρηση, επιβαρύνεται η κατάσταση του ασθενούς, που παρουσιάζει συχνά «προχωρημένη» μπορρελίωση, η οποία είναι και δύσκολο να θεραπευτεί.
«Απαιτείται δίκτυο παρακολούθησης»
«Για την αντιμετώπιση των ασθενειών χρειάζεται επειγόντως η σύσταση ενός κοινού δικτύου παρακολούθησης και έγκαιρης διάγνωσης, που θα ανιχνεύει το DNA των ιών στα σημεία όπου εμφανίζονται.
«Η επιστημονική μας ομάδα χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση, προκειμένου να πραγματοποιεί αυτές τις έρευνες. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, η πολιτεία δεν έχει ασχοληθεί μαζί μας και αδρανεί αδικαιολόγητα, ειδικά σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα που αφορά την υγεία των Ελλήνων», τονίζει ο καθηγητής Ιολογίας Χαράλαμπος Μπιλλίνης.
